Jak zatrudnić cudzoziemca?

Według informacji Głównego Urzędu Statycznego wzrost gospodarczy Polski przez ostatni 10 lat jest na poziomie 3,5 %. Jest to wskazówką na ciągłe zwiększenie zapotrzebowania siły roboczej prawie w każdej dziedzinie gospodarki. Jednak otwarcie rynku pracy Unii Europejskiej w 2004 roku spowodowało również wzrost emigracji Polaków do krajów zachodnich. W związku z tym często pracodawcy nie mogą zaspokoić swoich potrzeb kadrowych na lokalnym rynku zatrudnienia.

Dość popularnym i często jedynym rozwiązaniem jest zatrudnienie pracowników z Ukrainy czy Białorusi. Dla naszych sąsiadów, język polski jest w miarę zrozumiały już nawet podczas pierwszej wizyty do kraju. Pracownicy ze wschodu mają dużą motywację do pracy oraz podobną kulturę, historię, tradycję, które służą pomocą do szybkiej integracji w Polsce. I chociaż jest sporo pozytywnych czynników i zbiegów okoliczności w takiej zarobkowej emigracji dla pracodawców, jednak sam proces zatrudnienia pracownika ze wschodu nie jest taki prosty jak obywatela Polski.

Od czego należy zacząć?

Obywatele Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawi, Armenii i Gruzji podlegają nieco łatwiejszym procedurom legalizacji oraz zatrudnienia w Polsce. Cały proces zacząć należy od złożenia oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi do Powiatowego Urzędu Pracy (PUP) ze względu na siedzibę firmy. Oświadczenie takiego typu można złożyć osobiście w formie papierowej lub elektronicznie za pośrednictwem strony www.praca.gov.pl. Jednak przy składania wniosku przez Internet niezbędnym jest podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub zaufanym profilem e-PUAP.

Przy składaniu oświadczenia do PUP należy również dołączyć:

– oświadczenie o niekaralności;

– dowód wpłaty w wysokości 30 zł.;

– kopię wszystkich pieczątek i wiz w paszporcie w ciągu ostatnich 12 m-cy oraz kopię strony z danymi osobowymi cudzoziemca.

Na podstawie takiego oświadczenia cudzoziemiec może pracować w Polsce w okresie łącznie 180 dni w ciągu 365 dni.

Należy zwrócić uwagę, iż we wniosku pracodawca powinien zaznaczyć dla kogo będzie wydawane oświadczenie:

1. dla cudzoziemca, który będzie ubiegał się o wizę do pracy;
2. dla cudzoziemca, który będzie składał wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy;
3. dla cudzoziemca, który będzie przebywał w Polsce w ramach ruchu bezwizowego;
4. dla cudzoziemca, który już przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jest to bardzo ważny punkt, który jest często omijany, z czym później wiążą się różne kłopoty, zarówno dla pracodawcy jak i kandydata do pracy. Każdy pracodawca musi precyzyjnie wiedzieć na jakiej podstawie cudzoziemiec będzie przebywał w Polsce. Przykładowo, jeżeli pracownik już posiada aktualnej wizy – to pracodawca ma policzyć, ile już wykorzystano dni z okresu 180 dni i na pozostałą ilość dni wystąpić o otrzymanie oświadczenia, zaznaczając pkt. d. W przypadku zatrudnienia w ramach ruchu bezwizowego trzeba wybrać pkt. c. Jednak należy pamiętać, że w takim wypadku cudzoziemiec może pracować tylko w okresie 90 dni w ciągu 180 dni.

W przypadku ubiegania się o oświadczenie dla wyrobienia nowej wizy do pracy w ojczystym kraju pracownika, należy wybierać pkt. a.

Obowiązki pracodawcy

Każdy pracodawca przy powierzaniu pracy na podstawie oświadczenia ma obowiązek:

– przekazać oryginał oświadczenia pracownikowi;

– poinformować Powiatowy Urząd Pracy o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca w ciągu 7 dni od daty wskazanej w oświadczeniu;

– zawarcia umowy z cudzoziemcem (w umowie należy uwzględnić warunki zawarte w oświadczeniu);

– podczas zatrudnienia Polaków, zgłosić cudzoziemca do ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni (jeżeli umowa tego wymaga);

– zawiadomić PUP o zakończeniu pracy przez cudzoziemca.

W jakich wypadkach można zatrudnić cudzoziemca bez ubiegania się o oświadczenie?

Jest kilka wyjątków, kiedy pracodawca może zatrudnić cudzoziemca bez ubiegania się o oświadczenie. Ma się tu ma myśli:

– studentów studiów stacjonarnych wyższych lub doktoranckich;

– absolwentów polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach i w instytutach naukowych i badawczych;

– posiadających status uchodźcy;

– posiadających zezwolenie na pobyt stały/ rezydenta długoterminowego UE;

– posiadających zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce w związku z zawarciem małżeństwa z obywatelem polskim;

– posiadających ważną Kartę Polaka;

– będących nauczycielami języków obcych, którzy wykonują pracę w przedszkolach, szkołach, placówkach, ośrodkach, zakładach kształcenia nauczycieli lub kolegiach.